Κάθε μεγάλη προσωπικότητα, κρύβει πίσω της μια ολόκληρη ιστορία. Κάθε μεγάλος άνδρας, κρύβει πίσω του μια σπουδαία γυναίκα. Για να προσεγγίσουμε το φαινόμενο Αλέξανδρος ΙΙΙ, θα πρέπει να επιχειρήσουμε να ανασυνθέσουμε, όσο αυτό είναι εφικτό, τη Μακεδονία του 5ου και 4ου π.Χ αιώνα, για να αντιληφθούμε από που ξεκίνησε αυτή, πως έφτασε στα χέρια του Αλέξανδρου και πως αυτός την μετέβαλε και την παρέωσε στους Διαδόχους του.
5ος αιώνας
O 5ος αιώνας εγκαινιάστηκε με την επιθετική δραστηριότητα των Περσών εναντίον του Αιγαικού κόσμου. Εδώ μας ενδιαφέρει απλώς να σημειώσουμε ότι η Μακεδονία ακολούθησε φιλοπερσικη πολιτική, έως εκεί που έπρεπε. Ο Αλέξανδρος Α', άριστος γνώστης της διπλωματίας, πέτυχε να αλλάξει στρατόπεδο όταν φάνηκε ότι η ελληνική δύναμη, ή καλλίτερα η ευστροφία, δε θα καμπτόταν από το πλήθος, μαζικό αλλά απόλεμο ως προς το πεζικό, τς περσικής δύναμης. Να σημειωθεί ότι ο Αλέξανδρος Α', προέβαλε μια κοινή ρίζα που ένωνε Άργος και Αργεάδες, την οικογένεια από όπου κρατούσε η Μακεδονική δυναστεία. Να σημειωθεί επίσης ότι τόνισε την ελληνικότητα του, μολονότι είχε αποκλειστεί, έστω προσωρινά, από του ολυμπιακούς αγώνες, εως ότου οι ελλανοδίκες τον δικαίωσαν. Πρακτικά από την αλλαγή της στάσης του απέναντι στους υπόλοιπους Έλληνες -καταχρηστικά-, πέτυχε να αυξήσει τα εδαφικά του σύνορα, ενώ από τα λάφυρα, έφτιαξε ανδριάντα τον οποίο και αφιέρωσε στους Δελφούς.Η ιστορία έμελε να τον θυμάται ως "Φιλέλλληνα", με ειρωνική προφανώς στάση..
Η αλήθεια είναι ότι προσπάθησε να "εξευγενίσει" τους Μακεδόνες, και δη εκείνους της πεδινής Μακεδονίας. Εδώ θα πρέπει να πούμε ότι η Μακεδονία, τουλάχιστον εως και τον πρώιμο 4ο αιώνα, δεν ήταν ένα σύνολο ομοιόμορφο. Διακρινόταν σε Άνω Μακεδονία και Κάτω Μακεδονία, με σύνορο τις οροσειρές πέριξ του Στρυμόνα. Η ¨Ανω Μακεδονία θα έλεγε κανείς ότι είχε περισσότερα κοινά χαρακτηριστικά με τους γείτονες Παίονες παρά με του νοτιους Μακεδόνες, πόσο μάλλον με τους Έλληνε της νοτίου Ελλάδος. Γείτονες της Μακεδονίας ήταν οι Ελιμιώτες νότια, Ορεστίδα και Λυγκηστίδα στα δυτικά και βορεοδυτικά. Η δε Λυγκστίδα θα παίξει σοβαρό ρόλο στη διαδοχή του θρόνου, κυρίως στα 359π.Χ., πριν ο Φίλιππος ΙΙ, διατρανώσει το απόλυτο της υποψηφιότητάς του.
Ο διάδοχος του Αλεξάνδρου Α', ο Περδίκκας ΙΙ, αποτελεί ένα κλασικό δείγμα καιροσκόπου. Είναι ενδεικτικό ότι στη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου, άλλαξε τόσες φορές το στρατόπεδο με το οποίο συνετάχθη, ώστε είναι συχνά δύσκολο, να παρακολουθήσουμε με τίνος το μέρος είναι. Πάντως, η Μακεδονία, πέτυχε με αυτέ τις στρατηγικές να προσπελάσει τα ταραγμένα χρόνια του, με ελάχιστες απώλειες.Η Μακεδονία διέθετε ένα ασύγκριτο πλεονέκτημα,δηλαδή την εκμετάλλευση και εμπορεία των μαγάλων ποσοτήτων ξυλείας. Σε αυτή την περίοδο βλέπουμε ενδεικτικά τη μεταστροφή της αθηναϊκής πολιτικής απέναντι στη Μακεδονία. Έτσι πριν τη σικελική καταστροφή στα 413 π.Χ., η Αθήνα διαπραγματεύεται με τους Μακεδόνες στη χειρότερη περίπτωση ως ίσος προς ίσο. Μετά την κατσατροφή η Αθήνα έρχεται ως ικέτης να παρακαλέσει. Ενδεικτικά ο Αρχέλαος στα 407/6π.Χ. με διάταγμα τιμάται ως "πρόξενος κι ευεργέτης", κατά τον Ανδοκίδη.
Με τον Αρχέλαο που διαδέχθηκε στο θρόνο τον Περδίκκα, έχουμε ένα έξοχο δείγμα του τί σήμαινε "αυλή των κολάκων και των δολοπλόκων".Αυτός για να ανέλθει στην εξουσία φόνευσε θείο,εξάδελφο,τον ετεροθαλή αδελφό του, νυμεύθηκε τη χήρα του πατέρα του για να δολοφονηθεί κι ο ίδιος θύμα των ομοφυλοφιλικών του παθών. Πάντως ο Αρχέλαος έπραξε πολλά ούτως ώστε να εξελληνίσει τη μακεδονική αυλή. Μεταξύ άλλων κάλεσε τον Αγάθωνα, τον Ευριπίδη, ο οποίος ογδοντάχρονος πλέον σε καλλιτεχνική έκρηξη, συνέθεσε τις Βάκχες, αλλά και το Σωκράτη, για να λάβει από τον τελευταίο τη μνμειώδη απάντηση "δεν μπορώ να δεχθώ ευεργεσίες, που δε θα είμαι σε θέση να ανταποδώσω". Λίγο αργότερα ο μεγάλος δάσκαλος απεβίωσε. Μάλιστα ο Αρχέλαος καθιέρωσε γιορτή στο Δίον της Ολυμπίας, αφιερωμένη στις εννέα Μούσσες, την οποία και ονόμασε "Ολύμπια", με προφανείς σκοπούς.Με τη δολοφονία του Αρχελάου και χονδρικά εως το Φίλιππο, ακολουθεί μια εικοσιπενταετής περίοδος άγριας αναστάτωσης και δολοπλοκίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου